ایران به‌عنوان کشوری با منابع غنی آب‌های معدنی و چشمه‌های طبیعی، در سال‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای در بازارهای صادراتی منطقه، به‌ویژه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، پیدا کرده است. یکی از این بازارهای کلیدی، امارات متحده عربی است که به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی خود، تقاضای روبه‌رشدی برای آب معدنی باکیفیت از جمله محصولات ایرانی نشان داده است. در این مقاله، به بررسی دلایل افزایش تقاضا برای آب معدنی ایرانی در امارات، عوامل مؤثر بر این روند، و فرصت‌های پیش‌رو پرداخته می‌شود.
دلایل افزایش تقاضا
امارات متحده عربی، کشوری بیابانی با منابع محدود آب شیرین، به شدت به واردات آب آشامیدنی وابسته است. اگرچه این کشور از فناوری‌های پیشرفته شیرین‌سازی آب دریا استفاده می‌کند، اما هزینه بالای این فرآیند و نگرانی‌های زیست‌محیطی، مصرف‌کنندگان را به سمت آب‌های معدنی بسته‌بندی‌شده سوق داده است. در این میان، آب معدنی ایرانی به دلیل کیفیت بالا، قیمت رقابتی، و نزدیکی جغرافیایی، به گزینه‌ای جذاب برای بازار امارات تبدیل شده است.
ایران با داشتن چشمه‌های طبیعی در مناطق کوهستانی مانند زاگرس و البرز، آب معدنی با املاح مفید و استانداردهای بین‌المللی تولید می‌کند. این کیفیت، همراه با برندسازی موفق برخی شرکت‌های ایرانی، اعتماد مصرف‌کنندگان اماراتی را جلب کرده است. بر اساس گزارش‌ها، در سال‌های اخیر، برندهای متنوعی از آب معدنی ایرانی در فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌های امارات عرضه شده و استقبال خوبی از آن‌ها صورت گرفته است.
نقش نزدیکی جغرافیایی و هزینه‌های حمل‌ونقل
یکی از عوامل کلیدی در افزایش تقاضا، نزدیکی جغرافیایی ایران و امارات است. فاصله کوتاه دریایی میان بنادر ایران (مانند بندرعباس) و بنادر امارات (مانند جبل‌علی)، هزینه‌های حمل‌ونقل را به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. این مزیت، قیمت تمام‌شده آب معدنی ایرانی را در مقایسه با رقبایی مانند برندهای اروپایی یا آمریکایی، مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌کند. در نتیجه، تجار اماراتی ترجیح می‌دهند به جای تأمین آب از بازارهای دوردست، به شریک نزدیک و قابل‌اعتماد خود، یعنی ایران، روی آورند.
تأثیر تغییرات سبک زندگی و گردشگری
افزایش تقاضا برای آب معدنی ایرانی در امارات همچنین به تغییر سبک زندگی و رشد صنعت گردشگری این کشور مرتبط است. امارات، به‌ویژه شهرهایی مانند دبی و ابوظبی، سالانه میزبان میلیون‌ها گردشگر از سراسر جهان است. این گردشگران، به‌خصوص در آب‌وهوای گرم و خشک امارات، به آب آشامیدنی باکیفیت نیاز دارند. از سوی دیگر، جمعیت روبه‌رشد مهاجران و کارگران خارجی در این کشور نیز تقاضا برای محصولات مقرون‌به‌صرفه و باکیفیت مانند آب معدنی ایرانی را افزایش داده است.
آمار و ارقام
هرچند آمار دقیق صادرات آب معدنی ایران به امارات در سال 1403 به‌صورت جداگانه منتشر نشده، اما داده‌های کلی نشان می‌دهد که در 10 ماهه سال جاری، حجم تجارت ایران با امارات به 22.86 میلیارد دلار رسیده است. بخشی از این حجم شامل صادرات محصولات غیرنفتی مانند آب معدنی است که در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته. به عنوان مثال، در سال 1400، ایران حدود 7,112 تن آب معدنی به ارزش 2.3 میلیون دلار به کشورهای مختلف صادر کرد که امارات یکی از مقاصد اصلی آن بود. این روند در سال‌های بعدی با افزایش تقاضا تقویت شده است.
چالش‌ها و فرصت‌ها
با وجود این رشد، چالش‌هایی نیز پیش روی صادرات آب معدنی ایرانی به امارات وجود دارد. رقابت با برندهای بین‌المللی، محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، و هزینه‌های بسته‌بندی و بازاریابی از جمله موانع هستند. اما فرصت‌هایی مانند تقویت برندسازی، استفاده از فناوری‌های نوین در بسته‌بندی، و توسعه همکاری‌های تجاری با امارات می‌تواند این صنعت را بیش از پیش رونق دهد. به عنوان مثال، ارائه بطری‌های زیست‌تخریب‌پذیر یا بسته‌بندی‌های جذاب‌تر می‌تواند جایگاه آب معدنی ایرانی را در بازار لوکس امارات تقویت کند.
نتیجه‌گیری
افزایش تقاضا برای آب معدنی ایرانی در امارات، نتیجه ترکیبی از کیفیت بالای محصول، قیمت رقابتی، و مزیت‌های لجستیکی است. این روند نه‌تنها به توسعه صادرات غیرنفتی ایران کمک می‌کند، بلکه نقش این کشور را به‌عنوان یک تأمین‌کننده قابل‌اعتماد در منطقه تثبیت می‌کند. با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، بهبود بازاریابی، و رفع موانع موجود، ایران می‌تواند سهم خود را از بازار روبه‌رشد آب معدنی امارات بیش از پیش افزایش دهد و به یکی از بازیگران اصلی این صنعت در خاورمیانه تبدیل شود.